Ataxie

Wat is het? ataxie is een vorm van kreupelheid waarbij de normale tactmatigheid van de gangen is verstoord.

Een gezond paard beweegt zijn benen in een bepaalde volgorde en snelheid, dit ritme verschilt per ras maar ook per paard. Het zenuwstelsel reguleert deze bewegingen van de benen, zodra er iets mis is met dit zenuwstelsel worden de gangen afwijkend. Er is geen sprake van pijn maar het samenspel van het centrale zenuwstelsel en de spieren is verstoord.

Doordat het samenspel minder soepel gaat, moeten de spieren harder gaan werken en daardoor heeft een atactisch paard vaak spierpijn.

Hoe kun je zien of het paard atactisch is? De ernstige vormen van ataxie zijn niet erg moeilijk vast te stellen, deze paarden slingeren en het lijkt alsof ze dronken zijn. De achterbenen worden slingerend naar voren gebracht en op een willekeurige manier neergezet, vaak is de kracht in de staart afgenomen en soms doen ook de voorbenen mee.

Sommige paarden zijn zo slap dat ze niet meer kunnen lopen, dit treed af en toe op bij rhinopneumonie.

De mildere vorm van ataxie zijn soms heel moeilijk te onderscheiden van spierproblemen of andere oorzaken van kreupelheid.

Hoe ontstaat ataxie? Het kan dus door rhinopneumonie worden veroorzaakt, het herpesvirus dat deze aandoening veroorzaakt beschadigt de zenuwen rond het ruggenmerg waardoor deze hun signaal niet meer naar de spieren kunnen doorgeven. In de meeste gevallen gaan de klachten weer over maar niet altijd.

Een andere veelvoorkomende oorzaak is een beschadiging van het wervelkanaal of de zenuwen die daar doorheen lopen (het ruggenmerg en de uitredende zenuwen). Dit kan komen doordat het paard bijvoorbeeld valt, een klap of een plotselinge heftige beweging van de hals. Daarom komt het ook vaker voor bij hengsten dan bij merries.

Ook een ernstig te kort aan antioxidanten (zoals vitamine C,E en Selenium,) kan problemen geven aan de zenuwen. Dit is echter wel een uitzonderlijk geval.

Wat kun je er tegen doen? Het herpesvirus is niet te bestrijden als er eenmaal zenuwbeschadiging is ontstaan. Wel kan de ontsteking worden beperkt met onstekingsremmers en stoffen worden gegeven die het ruggenmerg zo goed mogelijk beschermt.

Bij een mechanische beschadiging is het belangrijk om de plaats van de beschadiging op te sporen, eventueel door een röntgenonderzoek en met een klinisch onderzoek. (pinpunten, beweeglijkheid van de hals, en zenuwonderzoek). Ook kan fysiotherapie, onstekingsremmers en soms ‘kraken’ kunnen de somtonen verminderen.

Voor de rest moet de natuur het zelf doen, in het algemeen is er een periode van 3 tot 6 maanden nodig om vast te stellen hoe het uiteindelijke resultaat word.

In een acuut geval moet het paard rust krijgen om verdere schade te voorkomen. In een later stadium heeft het paard gedoseerde arbeid nodig om te spieren weer zo goed mogelijk te trainen.